Hay Sultan

Selçuklu Emiri, Halife'ye ulaştırmak üzere önemli bir bilgiyi berîdi Eşref'e emanet eder. Bağdat'a giden yolda eşkıyaların saldırısına uğrayan Eşref, çölde saklandığı yerde Abdülkâdir Geylânî ile karşılaşacak ve ikisinin de asıl yolculukları başlayacaktır.

Geylânî şehirdeki su yönetiminden rahatsızdır ve Emir'e bir şikâyet mektubu yazar. Belediye görevlisi, muhtesip Eşref, Geylânî'yi alır ve Emir'in huzuruna götürür.

Abdülkâdir Geylânî ve müritlerinin yardımı ile şehrin arka sokaklarının olukları tamir edilir ve bölgeye su tekrar gelir. Bu sırada ellerinde tuttukları Sabbâhi'yi kaçıran Turahan ve Eşref onun peşine düşer. Şehirden kaçan Sabbâhi çölde Geylânî ile karşılaşır.

Eşref ihanetle suçlanır ve Emir Yarınkuş tarafından öldürülmek istenir. Yaralı hâlde, Geylânî'nin dergâhına sığınır. Orada yaraları sarılır ve ertesi gün medresede Geylânî'nin sohbetine katılır. O sırada aranan Sabbâhi casusu bulunur.

Yaraları tekrar sarılan Eşref, Sabbâhi'yi şehre getiren atın kimin olduğunu merak eder ve gece vakti atı şehrin sokaklarında serbest bırakır. Öte yandan Geylânî ise faizin meşrulaştırılmaya çalışılmasına karşı çıkar ve tacir Kamran ile beraber kadıya çıkarlar.

Tacir Kamran, durumu Vezir'e iletip artık Bağdat'a mal getirmeyeceğini söylemiştir. Eşref, Kamran'ı ikna etmek zorundadır. Ancak Kamran'ın bir şartı vardır: Geylânî'nin reddettiği faiz.

Emir'in harem ahalisi pazarda alışverişe çıktıkları sırada Sofya bir anda ortadan kaybolur. Tacir Kamran, Geylânî'ye faizin caiz olduğu yönünde fetva vermesi için rüşvet teklif eder.

Eşref, Sofya'ya lisan öğretirken Sofya Eşref'e duyduğu ilgiyi gösteren bir mendil yollar. Veziriazam, Mansur'a vezirlik makamı verildiğini duyurur ve cariyesi Sofya'yı kendisine hediye etmesini isteyince, Eşref bir plan yaparak buna engel olmaya çalışır. O sırada çoktandır aradığı açığı bulan Vezir Mansur, Geylânî'nin derhâl tutuklanmasını emreder.

Geylânî derdest edilerek zindana atılır. Dergâhta müritler kara kara ne yapacaklarını düşünürler. Geylânî'nin kadı huzurunda davası görülürken durum Nizâmiye Medresesi başmüderrisine bildirilir. Geylânî'yi Sabbâhi ilan edeceklerdir ve bu suçun sonu ölümdür.

Sofya, Eşref’in kendisinin Sabbâhi olduğundan şüphelendiğini düşünmektedir. Müderrislik alametleri elinden alınan Geylânî'nin ders yapması yasaktır ancak o öğrencileriyle sohbet etmeye devam eder. Bu durumdan haberdar olan Vezir Mansur, dava sonuçlanıncaya kadar Geylânî'nin Bağdat'tan sürülmesini emreder.